Aküler, kurşun asit, nikel kadmiyum, nikel ndemir gibi kullanılan metal cinslerine göre çeşitlere ayrılır.

Günümüzde en yaygın kullanılan akü tipi kurşun-asit akümülatörleridir.Bu aküler de temel olarak kuru ve sulu diye ikiye ayrılır.

Sulu akülerin en fazla kullanılan çeşitleri starter veya SLI (başlatma, ışıklandırma ve ateşleme fonksiyonlarının ingilizce baş harfleri ile ifade edilmiş hali) olarak da tabir ettiğimiz klasik tipteki oto aküleridir. Oto aküleri de kendi içinde tam kapalı veya buşonları açılabilen diye ikiye ayrılır. Bu iki tip akünün de iç yapısı aynıdır. Yani her ikisi de klasik tipte kurşun asit akülerdir.  Kapalı akülerin farkı buşonların açılamamasıdır. Bu akülere su eklenemediği için voltaj düzenekleri iyi olan araçlara takılması daha uygundur.

Bundan başka iç yapısı ve kullanım alanları farklı olsa da stasyoner (sabit tesis) ve traksyoner (forklift) aküleri de sulu ürünler kapsamına girer.

Kuru yani VRLA akülerin iç yapıları ve teknolojileri farklıdır. VRLA tanımının Türkçe karşılığı sübap ayarlı kurşun asit akü demektir. Bu aküler de iç yapılarına göre ikiye ayrılır.

AGM (elektroliti separatörlere emdirilmiş) ve jelli VRLA aküleri. Bu akülerin temel özelliği asit taşması veya sızdırması olmamasıdır. Gaz çıkışı minimumdur. Bu yüzden çok güvenlidir ve rafta bekleme ömürleri çok daha uzundur. Ayrıca sulu akülere kıyasla titreşime karşı daha dayanıklıdır. Sevkiyatı, taşınması sorunsuzdur. Kullanım alanları arasında sabit tesisler, UPS’ler, tekneler ve santraller vardır.

Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo eden, ihtiyaç halinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaza akü denir.

Akünün görevi öncelikle ilk anda çalışabilmesi için marş motoruna elektrik akımı vermek, araç motoru çalışmadığı zamanlarda kullanılacak alıcılara akım göndermek ve motor çalışırken elektrik sisteminde voltaj ve amperaj dengelemesi yapmak böylece yüksek devirlerde alternatörün üreteceği voltaj bazen fazla yükselebileceğinden alıcıların zarar görmesini engellemektir. Bu durumda akü alternatörün oluşturduğu akımın bir kısmını üzerine alarak aşırı voltajın yükselmesini önler. Benzinli motorlarda kullanılan 12 V’luk akü, birbirine seri olarak bağlanmış altı adet 2 voltluk hücreden meydana gelmiştir. Her eleman grubu içerisinde, birbirlerine paralel bağlanmış pozitif ve negatif yüklü plaklar vardır. Pozitif plaklar aktif madde olarak, kurşundioksit içerir. Negatif plaklar aktif madde olarak, saf kurşun içerir. Plakların arasına, kısa devreyi önlemek için plakları izole eden separatörler/ ayırıcılar yerleştirilir. Ayırıcılar, plaklar arasındaki kimyasal tepkimeyi engellemeyecek şekilde çok küçük gözenekleri bulunan maddelerden yapılır. Akünün içine sülfürik asitle saf su karışımı olan elektrolit konulur. Elemanlar arası seri olarak kurşun köprülerle bağlanmıştır.

EMNİYET TEDBİRLERİNİ YERİNE GETİRİN

Buşonu (kapağı) açılabilen akülerde şarj süresi 20°-35°C arasında bütün hücrelerdeki elektrolit yoğunluğunun 1.280 g/cm3 olmasına bağlıdır. Bu değere erişildiğinde şarj kesilir. Yarım saat dinlendirilen aküde elektrolit seviyesi maksimum çizgisine ayarlanıp üzeri silinerek araca takılır. Sulu şarjlı olarak bekleyen veya müşteriden gelen deşarj aküler şarj seviyelerine göre aşağıdaki çizelgelerde verilen akım ve sürelerde şarj edilirler. Ancak kullanılmış akülerde istenilen yoğunluğa çıkmayabilir. Bu akülerde şarjın son iki saatindeki düzeltilmiş yoğunluk değişmemiş ise yapılan şarj yeterli görülür. Buşonu açılmayan tam kapalı akümülatörlerde, voltaj değerlerine göre şarj uygulanır.

• Şarj cihazının açık olmadığından emin olun.
• Aküde şarj seviyesini tespit edin.
• Aküyü şarj cihazına bağlayın. Pozitif başlık pozitife, negatif başlık negatife. Kutup bağlantısını ters yapmamaya dikkat edin.
• Şarj cihazında özellik ve kullanım talimatına göre istediğiniz akım ve voltaj değerlerini seçip şarja bağlayın.
• Şarjdan sonra uçları ayırmadan önce ilk olarak şarj cihazının kapatın.
• İlave şarjın gerekip gerekmediğini tespit etmek için açık devre voltajı ve göz yoğunluklarını ölçün.

Açık Devre Voltajı = 11.70V -12.40V        

Açık Devre Voltajı =< 11.70V

Akü Kapasitesi (Ah) Şarj A. Şarj Süresi
• Aynı anda ve aynı kapasitede birden fazla aküyü paralel olarak şarj edebilirsiniz.
• Deşarj olmuş aküler soğuk havalarda daha düşük derecede donarlar (-5 derece -10 derece)
• Donmuş bir aküyü şarj etmeye çalışmayınız; şarj etmeden önce oda sıcaklığında olmasına dikkat ediniz.
•  Aşırı şarj akünün ömrünü kısaltır.

Akü Seçimi ve Montaj

Akümülatör özelliklerini belirten katalogumuzdaki listelerden istenilen ve kullanılacak araca göre doğru olan aküyü secin. Ölçüler, soğuk marş akımı ve kapasite değerleri en önemli seçim kriterleridir. Kuru aküleri yukarıda verilen yönteme göre sulandırın ve gerekiyorsa şarj edin.

Sulu şarjlı bekleyen akülerde, ortalama günlük ısının 4°C’den az olduğu zamanlarda açık devre voltaj 12.50 Volt ve altında ise yukarıdaki yönteme göre yeniden şarj edin.

Ortam sıcaklığı yüksek ise açık devre voltaj 12,40 volt ve altına düştüğünde yine verilen yönteme göre yeniden şarj edin.

Eski aküyü çıkarmadan önce yeni aküye doğru bağlantı yapabilmek için kabloları +/- olarak işaretleyin.

Akü voltaj değerini ve yönünü ölçerek doğruluğundan emin olun, kablo bağlantıları ve akü tablasını dikkatle kontrol edin ve temizleyin. Yeni akümülatörü yerleştirin ve bağlantıları takıp sıkıştırın.

Pozitif (+) kabloyu ilk önce bağlayın. Sonra negatif (-) topraklı kabloyu bağlayın. Dikkatlice sıkıştırın. Aşırı sıkıştırma kutuplara zarar vereceğinden akü kutuplarını yandan sıkıştırırken özellikle dikkatli olun.

Kutup başlarını ve kablo uçlarını paslanmaya karşı koruyucu madde ile kaplayın.

• Aküden aküye bağlantı (jump-start)  için kullanacağınız akünün aynı amper olmasına dikkat edin.

• Motoru ve de elektrik harcaması muhtemel her şeyi kapatın.

• Öncelikle kablonun kırmızı ucunu boşalmış olan akünün (+) terminaline; daha sonra diğer ucunu dolu olan akünün terminaline bağlayın.

• Daha sonra kablonun siyah ucunu dolu olan akünün (-) terminaline ve kablonun diğer ucunu boşalmış akülü aracın kaportasında herhangi bir metal bölüme bağlayın.

• Kabloların egzoz, pervane gibi hareketli veya sıcak noktalara temas etmemesine dikkat edin.

• Dolu akülü aracı çalıştırıp, daha sonra boş akülü aracı çalıştırın.

• Araçlar çalıştıktan sonra boş akülü araçtan başlayarak; kabloları sökebilirsiniz.

UPS tanımı kesintisiz güç kaynağının İngilizce karşılığının baş harflerinden oluşan kısaltmasıdır.

UPS aküsü de bu kesintisiz güç kaynaklarının aküsüdür. Kesintisiz güç kaynaklarının aküleri elektrik kesintisi olduğunda devreye girer ve elektrik gelinceye kadar enerji deposu olmaya devam eder. Bu aküler yukarda bahsettiğimiz gibi kuru denilen VRLA tipi akülerdir ve minimum gaz çıkışına sahiptir.